Bent u graag bezig met kunst en schilderen en bent u geïnteresseerd in de verschillende kleurtheorieën? Dan is deze bijdrage voor u. Hier leert u over twee van de belangrijkste kleurentheorieën. Deze zijn afkomstig van de schilder Johannes Itten en de drukker Harald Küppers.
Wat betekent kleurentheorie eigenlijk? Kleurtheorie verwijst naar het aanleren van verschillende systemen voor het ordenen of classificeren van kleuren. Verschillende mensen hebben kleuren verkend omdat ze gefascineerd waren door tinten en de effecten van kleuren. Volgens hun onderzoek ontwikkelden ze elk hun eigen kleurentheorie.
Kleurentheorie volgens Johannes Itten
Laten we eerst de kleurentheorie van Johannes Itten nader bekijken. Hij ontwikkelde in het jaar 1961 een kleurenwiel , waarin de kleuren zijn geordend en hun relatie tot elkaar wordt getoond. Dit kleurenwiel bevat in totaal twaalf kleuren, die zijn onderverdeeld in primaire, secundaire en tertiaire kleuren. Het kleurenwiel loopt van licht naar donker, met de lichtere kleuren bovenaan. Zijn basisidee was dat alle bonte kleuren van de drie primaire kleuren geel, rood en blauw kunnen worden gemaakt. De primaire kleuren zelf kunnen echter nooit uit andere kleuren voortkomen. Deze kennis is zeker ook relevant voor uw creatieve werk met kleuren. Het is toch geweldig dat u uit slechts drie kleuren veel verschillende kleuren kunt toveren.
Als u twee primaire kleuren met elkaar mengt met een mengverhouding van elk 50 procent, ontstaan de zogenaamde secundaire kleuren. Maar welk mengsel van primaire kleuren resulteert in welke secundaire kleur? Een antwoord hierop vindt u hieronder:
- Blauw + rood = violet
- Geel + blauw = groen
- Rood + geel = oranje
Dus, zoals u kunt zien, zijn er drie verschillende secundaire kleuren. Deze hebben ook hun volle kleurintensiteit, omdat ze niet vermengd zijn met wit of zwart. U zult het hier ook zeker interessant vinden dat het menselijk oog in de secundaire kleuren zo'n 160 kleurnuances kan onderscheiden.
Als nu een primaire kleur wordt gemengd met een secundaire kleur in een mengverhouding van elk 50 procent, worden de zes tertiaire kleuren gemaakt. Maar welke kleurmenging leidt tot welke tertiaire kleur?
- Geel + groen = lichtgroen
- Blauw + groen = blauwgroen
- Blauw + paars = blauwviolet
- Rood + violet = paars
- Rood + oranje = oranjerood
- Geel + oranje = donkergeel
Een tip voor u: deze tertiaire kleuren zijn zeer aangenaam voor het menselijk oog. Deze zijn dan ook van groot belang voor de vormgeving van de beeldschermachtergrond.
Kleuren die tegengesteld zijn in het kleurenwiel van Johannes Itten, worden aangeduid als complementaire kleuren. Als de tegengestelde kleuren met elkaar worden gemengd, is het resultaat de kleur grijs. Elke kleur heeft slechts één complementaire kleur. Wilt u weten welke twee kleuren complementair zijn aan elkaar in de kleurencirkel? Hieronder krijgt u hier een antwoord op:
- Geel en paars
- Blauw en oranje
- Rood en groen
De kleuren wit en zwart worden door Johannes Itten aangeduid als niet-kleuren.
Kleurentheorie volgens Harald Küppers
Laten we nu eens kijken naar de tweede belangrijke kleurentheorie, namelijk die van Harald Küppers. In tegenstelling tot Johannes Itten presenteert hij zijn theorie niet in een cirkel maar in de vorm van een zeshoek. Hij ontwikkelde zijn kleurentheorie in de tweede helft van de 20e eeuw. In de zes hoeken zijn de primaire kleuren te vinden. Volgens Küppers zijn dat geel, groen, cyaan, violetblauw, magenta en oranjerood. De kleuren wit en zwart definieert hij als achromatische basiskleuren.
De kleurentheorie van Küppers is gebaseerd op additieve en subtractieve kleurmenging. Wat betekent dat? In de additieve kleurmenging worden groene, rode en blauwe lichtstralen met dezelfde intensiteit over elkaar heen gelegd. Zo verkrijgt men de kleur wit. Belangrijke toepassingsgebieden zijn computerschermen, projectoren, scanners, digitale camera's en de tv.
In de subtractieve kleurmenging aan de andere kant worden de kleuren geel, blauw en rood in gelijke delen gemengd als een lichtstraal. Hierdoor ontstaat de kleur zwart. Door middel van kleurfilters wordt het licht van verschillende kleuren tegengehouden. Toepassingsgebieden liggen in de fotografie, de projectie van kleurendia's en het mengen van kleuren in de schilderkunst. Als u geïnteresseerd bent in kunst en schilderkunst, bent u dit fenomeen misschien ook al eens tegengekomen.
Het is interessant om te weten dat een basiskleur van het subtractieve kleurenmengsel het resultaat is van de toevoeging van twee basiskleuren van het additieve kleurenmengsel. Een voorbeeld hiervan is het mengen van rood met groen om geel te vormen.
De kracht van kleuren
U hebt vast wel eens gehoord van het feit dat kleuren een psychologische invloed op mensen hebben en menselijke reacties veroorzaken. Dit is waar de wetenschap van de kleurenpsychologie zich mee bezighoudt. De kleur blauw werkt bijvoorbeeld voor mensen eigenlijk nogal verkoelend en kalmerend, terwijl de kleur rood een verwarmend en stimulerend effect heeft. De kleur geel symboliseert daarentegen bijvoorbeeld vrolijkheid en heeft een verkwikkende werking. Interessant is dat kleuren afhankelijk van de doelgroep anders worden waargenomen. Zo zijn er verschillen in kleurperceptie tussen mannen en vrouwen, mensen van verschillende leeftijden en mensen uit verschillende landen. Vanwege de beschreven invloeden op de mens is het gebruik van kleuren ook bijzonder populair en gevestigd in de reclamebranche en de marketing.
Wij hechten in onze winkel ook belang aan een kleurrijke diversiteit in ons assortiment enveloppen en verzendzakken. Als u geïnteresseerd bent, kom dan eens langs en laat u inspireren door onze geweldige kleuren in pastel en neon.